Przy spawaniu stali o małej grubości (do 20 mm) głównym ośrodkiem: ochładzającym jest powietrze, natomiast przy zwięk- szonej grubości stali głównym czynnikiem odprowadzającym cie- pło jest sam metal. W tym przypadku stal, zaliczona do grupy stali perlitycznych będzie mieć w strefie przejściowej spoiny nie- pożądaną strukturę martenzytyczną, pomimo że spawanie odby- wało się na wolnym powietrzu bez przyspieszonego studzenia. Stąd wypływa konieczność zmniejszania szybkości stygnięcia stali stopowych grubszych przez podgrzewanie złącza przed spawaniem i w czasie spawania, a w niektórych przypadkach również nie- zbędne jest wyżarzanie po spawaniu. Przechodząc do omówienia wpływu poszczególnych składników stali stopowych na ich spawalność należy przede wszystkim pod- kreślić konieczność ograniczenia zawartości węgla. Ponieważ węgiel znacznie podwyższa hartowność stali, zawar- tość jego w spawalnych stalach stopowych ogranicza się do 0,15%. Mangan w ma, łych ilościach (do 2%) wpływa dodatnio na spawal- ność, także stale austenityczne wysokomanganowe (14% Mn) są łatwo spawalne łukiem. Krzem w ilościach normalnie epotykanyoh (do 1%) me pogarsza spawalności. Chrom powyżej 0,4% wpływa ujemnie; przy większych zawartościach chromu niezbędne są dodatkowe zabiegi cieplne (podgrzewanie, wyża- rzanie po spawaniu). Zawartość niklu do 1% w stalach r iskosto- powych nie wpływa ujemnie na spawalnośćv natomiast. większe zawartości niklu (1,25-5%) pogarszają spawalność. Molibden w ilościach nortrialnie stosowanych wpływa dodatnio zmniejsza- jąc możliwość powstawania strefy zahartowanej. Wanad sprzyja powstawaniu drobnej struktury i zmniejsza wrażliwość stali na przegrzanie obniżając twardość strefy przejściowej, jest więc .składnikiem podwyższającym spawalność, natomiast dodatki wol- framu mają wpł ujemny. Fosfor i siarka są niepożądane ze względu na obniżanie plastyczności stali oraz skłonność do two- rzenia większych skupień, w których gromadzą się zanieczyszcze- nia; stanowią one zarodki pęknięć w spoinie. Zazwyczaj zawartość siarki i zawartość fosforu ogranicza się do 0,03%, czasami nawet do 0,015%. Spawanie stali specjalnych wykonuje się prawie wyłącznie łu- kiem elektrycznym ze względu na małą szerokość strefy wpływu ciepła, większe możliwości otrzymywania w spoinie metalu o po- dobnym składzie chemicznym do metalu rodzimego oraz duży sto- pien prawdopodobieństwa wyników powtarzalnych. Spawanie acetylenowe nie wykazuje tych zalet, a ponadto lekkie odchylenie od płomienia ściśle obojętnego w kierunku nadmiaru tlenu lub acetylenu – co nie ma wpływu przy spawaniu stali miękkich – zmienia własności spoiny. Aby przeciwdziałać podhartowywaniu się stali, zmniejsza się szybkość stygnięcia przez podgrzewanie metalu przed spawaniem do temperatury 100-300°C. W celu ustalenia właściwych warunków spawania przeprowa- dza się próby spawalności oraz badania metalograficzne strefy wpływu ciepła, zmieniając poszczególne elementy (temperatury podgrzewania i wyżarzania, moc źródła ciepła, szybkość spawania itp.), [przypisy: , , ]